DEÜ -  KUYUMCULUK VE TAKI TASARIMI (GEMOLOJİ ve MÜCEVHER) PROGRAMI HAKKINDA AÇIKLAMALAR

Tanım ve Amaç

Gemoloji ve Mücevher Programı: Gemoloji biliminin uğraşı malzemesi olan kıymetli ve yarı kıymetli süstaşlarının (mücevher taşlarının), yedi alt dalını bilimsel olarak inceleyebilen ve uygulayabilen; Soy metaller olan altın, gümüş ve platini ham halden geleneksel el işi ve döküm gibi muhtelif yöntemlerle işleyerek takı ve mücevher yapabilen; Özgün yada bilinen modellere göre klasik ve bilgisayar destekli (Jewel-CAD, Rhino, Matrix, Rendering) çizim programlarını kullanarak takı ve mücevher tasarımları yapabilen öğreti programına dayalı bir yükseköğretim branşıdır.

Buna göre programın amacı; Gemoloji, Kuyum ve Mücevher Tasarımı gibi teknik konular ile Mücevher Ticareti gibi iktisadi konuda mesleki açıdan geniş görüşle düşünebilen, yaptığının neden ve niçinlerini bilen, eliyle bunları gerçekleştirebilen, yalnızca diplomalı eleman olmayıp, istediğinde makul bir sermaye ile kendi atölyesini kurabilecek veya ilgili bir işyerinde hemen işe başlayabilecek, mesleki bilgisi yeterli ve kabiliyetli kişileri yetiştirmek ve topluma kazandırmaktır.

Kuruluş Tarihçesi

 Dokuz Eylül Üniversitesi’nin Buca Kampusü’nde bulunan İzmir Meslek Yüksekokulu, Teknik Programlar Bölümü bünyesinde, 1983-84 akademik öğretim yılında, Taş ve Metal İşlemeciliği Programı adıyla açılmıştır. Bu tarih itibariyle, Türkiye’deki resmi yada özel üniversitelere bağlı meslek yüksekokulları bünyesinde kuyum-mücevherat sektörüne dayalı olarak açılan ilk öğreti programı olma özelliğine sahiptir.

Taş ve Metal İşlemeciliği programı zaman içerisinde müfredatını, eğitmen kadrosunu, doküman eksikliğini ve teknik alt yapısını düzenleyerek modern, çağdaş ve küresel gelişmelere uygun bir yapıya ulaşmıştır. Bunun sonucu olarak geniş anlam taşıyan ve fazla açıklayıcı olmayan eski isminin yerine gerçek kimliği olan Gemoloji ve Mücevher Programı adını YÖK onayıyla Mayıs/2006 tarihinden itibaren kullanmaya başlamıştır.

 

Öğretim Süresi ve Mezuniyet Unvanı

 Bu Programda 2 yıl (4 sömestri, 56 hafta) akademik öğretim ve 2 dönem (12 hafta) EDÖ (Endüstriye dayalı öğretim) süresi sonunda, tüm yükümlülüklerini yerine getirerek başarılı olan öğrencilere branşında “Tekniker“ unvanıyla ÖNLİSANS (Associate Degree) diploması verilir.

İlgili Sektörler, İş Olanakları ve Mezun Öğrencilerin Sayısal Dağılımı

 Gemoloji ve Mücevher Programı müfredatı kuyum-mücevher sektörüne kalifiye eleman yetiştirmeye yöneliktir. Kuyum sektörü de, Türkiye’de tümüyle özel olduğu için, programa kaydolan öğrenciler ilk günden itibaren piyasa şartlarının hakim olduğu bir sektörde çalışacakları ve kendi branşlarında kamu sektöründe istihdam edilebilmelerin oldukça az sayıda olduğu konusunda bilinçlendirilmektedirler. Bu yüzden rekabetin yoğun olduğu bu sektörde, yeni mezun bir elemanın kendi başına özel atölye açıp bunu yürütebilmesi yada kurulu bir firmaya girip kendini kanıtlayabilmesi için her öğrenci üzerinde titizlikle durulmakta ve öğrenciler kuyum sektörünün geleneksel teknikleri yanında, modern teknolojik bilgilerle de donatılmaktadır. ÖZGÜNLÜK ve YENİLİKÇİLİK bu öğretinin temelini oluşturmaktadır. Buna göre, öğrencilerin mezuniyet sonrası çalışma alanları sektörel bazda şöyle sıralanabilir:

*Kuyum-Mücevher Sektörü: Az bir sermaye ile Kuyumcular Odası’nın kabul ettiği “usta” sıfatıyla, yada Çalışma Bakanlığı’nın kabul ettiği “tekniker” sıfatıyla özel kuyum yada süstaşı işleme atölyesi açabilme imkanına sahip olmalarının yansıra, bu sektörle ilişkili firmalarda bahsedilen unvanlarıyla; yönetim, imalat, tasarım, teknik yada sanat danışmanlığı, satış elemanı vb. alanlarda çalışabilirler.

*Maden Sektörü: Kendi başlarına veya özel yada kamuya ait mücevhertaşı madenciliği işletmelerinde üretici, teknik danışman yada pazarlamacı olarak görev alabilirler.

*Hizmet Sektörü: Hazine Müsteşarlığına bağlı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünde mücevhertaşı uzmanı olarak. Kültür Bakanlığı’na bağlı müzelerde; teknik-sanat danışmanı, yada Turizm Bakanlığı’na bağlı Döner Sermaye İşletmeleri’nde; takı ve süstaşı ürünlerinin pazarlamasında satış elemanı olarak istihdam edilebilirler.

Gemoloji ve Mücevher Programı’ndan Eylül-2006 tarihi itibariyle bugüne kadar yaklaşık 700 öğrenci mezun olmuştur. Bugüne kadar bu programdan mezun olan öğrencilerin % 60’i  bayan, % 40’u erkektir. Mezun olan, hatta 2. sınıfta okuyan her öğrenci, istediği takdirde kuyum sektöründe çalışma imkanına sahiptir. Bu konuda sektörden, yoğun talep gelmektedir. Şu an itibariyle Türkiye’de faaliyet gösteren hemen hemen tüm büyük mücevher firmalarının birçok kademesinde Dokuz Eylül Üniversitesi mezunu öğrenciler çalışmaktadır.

Gemoloji ve Mücevher Programı bünyesinde ANADOLU SÜSTAŞLARI Müzesi öğrencilere, araştırıcılara ve meraklı insanlara açık olarak, ülkemizde bulunan her tür süstaşının bilimsel sergileme kavramı içerisinde toplu olarak görülebileceği daimi sergidir.

Dokuz Eylül Gemoloji Test Laboratuarı (DGL) Türkiye üniversiteleri içerisinde kapsam ve nitelik bakımından bir eşi olmayan süstaşı tanımlama ve sertifikalandırma yeridir. PIRLANTA KESİLMİŞ ELMAS ve RENKLİ TAŞLARIN bilimsel ve tarafsız sertifikalama hizmeti veren bu laboratuar öğrencilerimizin, halkımızın ve kuyumcu esnafının hizmetindedir. İşlenmiş yada ham halde her türlü makroskopik bir mineralin gemolojik incelemesi ve bilimsel adlandırılmasının yapılacağı yegane yerdir.

Türkiye Üniversiteleri arasında ilk kez, Süstaşı işleme atelyesi ve gemoloji laboratuarının oluşturduğu alt yapı ve gemoloji konusunda 24 yıllık bilimsel ve eğitimsel tecrübe ile bu konulardaki yayınlar sayesinde Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsüne bağlı DOĞAL YAPI TAŞLARI VE SÜSTAŞLARI Anabilim dalının Kurulmasına, YÖK tarafından izin verilmiştir. Bu yükseklisans dalının süstaşları kısmına mesleki öğreti hizmeti Gemoloji ve Mücevher Programı tarafından verilmektedir.

Türkiye'de ilk kez meslek elemanlarına ve halka açık olarak özel bir firma bünyesinde kurulan PIRLANTA OKULU için Üniversite-Sanayi işbirliğinin güzel bir örneği olarak eğitimsel destek verilmiş ve bu kursları tamamlayan kişilere Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir Meslek Yüksekokulu, Gemoloji ve Mücevher Programı öğretisi destekli olduğunu gösteren onaylı sertifikalar verilmeye başlanmıştır.

Takı tasarımı konusunda hem klasik hemde günümüz modern çizim tekniklerinden biri olan Jewel-CAD programı ile bilgisayarlı olarak genç beyinlerin yaratıcılığında hazırlanan özgün takı tasarımları kuyum sektörüne yeni bakış ve model yaratmada yardımcı olabilecek düzeydedir. Bu konuda somut işbirliği Bahadır Alyans firması sponsorluğunda yapılmış ve sadece öğrencilerin katıldığı alyans tasarım yarışmasında çizilen özgün modeller halkımızın parmaklarında hayat bulmuştur.

Her yıl İzmir Kültürpark’ta İzfaş tarafından düzenlenen Marble-Doğal Taş Fuarına Program bazında 1998 yılından beri düzenli olarak katılarak, doğal ve işlenmiş süstaşları ve öğrencilerin ürettiği takılar geniş halk kitleleri için sergilemektedir. Buradaki çalışmalar ve gayretler, dünya kalite organizasyonu olan Business Initiative Directions (Madrid) (BID) kuruluşunun uluslararası seçici komitesi uzmanlarınca dikkatini çekmiş ve 2005 yılı için Century International Quality Era Award adıyla verilen ödülünü birincilik kategorisi olan “Gold” ödülü, 7th International Quality Convention Geneva 2005 toplantısında verilmek üzere DEÜ. İMYO. Gemoloji ve Mücevher Programına (eski adıyla Taş ve Metal İşlemeciliği) verilmesi layık görülmüştür.


* Dokuz Eylül Üniversitesi'nin hangi bölümünden mezun olan öğrencileri özel firmalar kapışıyor?

Dokuz Eylül Üniversitesi’nin Gemoloji ve Mücevher Programı, üniversiteli ustalar yetiştiriyor. Özel firmalar tüm mezunları adeta havada kapıyor.

Üniversiteyi bitiren her gencin en büyük isteği, mezun olur olmaz iş bulmaktır. Meslek yüksekokulları bünyesinde bulunan gemoloji ve mücevher bölümleri, üniversitelerde öğrencilerin bu bölümü bitirdiklerinde iş sıkıntısı yaşamadığı nadir programlardan biri. Öğrencilere kuyumculuk ve mücevherden hizmet sektörüne kadar geniş iş olanakları sunan bu bölüm, Türkiye’de 13 üniversitenin bünyesinde yer alıyor. Dokuz Eylül Üniversitesi de bunlardan biri. Gemoloji ve Mücevher adlı bölüm, her yıl 90 mezun veriyor. Okulda uygulamaya dayalı bir eğitim verildiğini belirten DEÜ Gemoloji ve Mücevher Bölümü Başkanı Yrd. Doç. Dr. Murat Hatipoğlu, özgünlük ve yenilikçiliğin gemoloji öğretiminin temelini oluşturduğunu söylüyor. Hatipoğlu, öğrencilerinin teknik kapasite olarak tam teşekküllü laboratuarlarda yaratıcılıklarını ortaya çıkarma fırsatı bulduğunu ifade ediyor. Okulda öğrenciler tasarım ve çizimleri hem elle hem de bilgisayar tabanlı yüksek kapasiteli programlarda yapıyor. Öğrencilerse üretkenliğine güvenen ve takı tasarımına ilgi duyan insanlar için bu bölümün son derece ideal olduğunu belirtiyor.